De drama driehoek

Ik werd getriggerd nadat ik toestemming vroeg bij de landgoedeigenaar van huize Maarn. Het leek of ik in de communicatie in een rol van de ´dramadriehoek´ kwam. Hoe dat zit...

We zijn bezig geweest met een cache leggen. deze is nog niet online. In eerste instantie dachten we dat we toestemming moesten regelen via natuurmonumenten. We hadden al een vooraankondiging gedaan over dit gebied. En geen nee en ja gekregen, maar wel een 'ja;  van een andere cache in een gebied dichtbij (dat er achteraf gezien aan grenst en er geen onderdeel van was). Dus we dachten: ´dat zit wel goed´.

We hebben de krachten van twee teams gebundeld (Team Fles en Team Caleus). Samen zijn we enkele dagen wezen wandelen door een prachtig stuk bos om hier een route uit te stippelen, inclusief het bedenken van een paar mooie puzzels. Het bos is mooi en biedt variatie om te wandelen. Omdat in de geocache wereld juist veel natuurliefhebbers zijn leek ons dit een geschikte locatie. Ook de code, waarbij we met z'n allen zorgen dat het natuurgebied behoedzaam wordt gelopen en niets wordt kapotgemaakt, maakte dat een geocache hier goed past.

Maar het liep anders...

Het begon op één van onze laatste wandeldagen. We liepen te kijken naar een leuke puzzelopdracht midden op een stuk bos. We kwamen twee kinderen tegen op een pony. De pony´s reden langs een smal zandpad. Ik moest vanaf dat pad een foto maken en sjokte achter de pony´s aan. Van de andere kant kwamen ook enkele mensen lopen en, zoals dat gaat, kruisten we elkaar ergens op driekwart.

"Meneer, u weet toch dat paarden hier niet mogen komen?". In eerste instantie negeerde ik de boodschap, immers, ik hoorde niet bij de pony's. Maar al gauw realiseerde ik me dat de landgoed eigenaar hier sprak en mij abusievelijk voor één van de ouders aanzag. 

"Oh pardon, eh ja, het zit zo, ik hoor niet bij deze kinderen, ik loop toevallig ook die kant op." Aan de andere kant was duidelijk een momentje van heroriëntatie tussen de oren te zien. Toen het hem ook doordrong kregen de kinderen een standje.

De landgoed eigenaar stelde zich netjes voor en we wisselden kort wat woorden uit. Ik legde uit waar ik mee bezig was. Ik begreep nu ook dat het stuk bos bij het landgoed in de buurt hoorde. Ik was blij de eigenaar te treffen, immers, ik kon nu persoonlijk toestemming vragen. Dus na mijn uitleg zei ik "Fijn dat we elkaar ontmoeten, ik zou graag aan u toestemming willen vragen voor het plaatsen een geocache". De heer tegenover mij, overigens wandelend met twee anderen jongere mensen, gaf aan dat ik dan bij een secretariaat voor landgoederen moest zijn, die voor de landgoed eigenaren werk uit handen nam. Maar ook dat zij precies wisten bij welk gebied welke landgoedeigenaar geraadpleegd moest worden. 

mmm, dat voelde niet helemaal goed. Er was wel beleefde interesse, we hadden namen uitgewisseld. Er was echter geen vraag of interesse wat geocachen nu precies inhield, of waarom we dit zo leuk vonden, en hoe we op dit openbare stuk van het landgoed terecht waren gekomen, dat soort dingen. We namen afscheid, en ik hoopte natuurlijk dat dit kwam omdat deze meneer nog twee gasten had, en vanzelfsprekend is het dan niet handig een uitgebreide social talk te doen.

De week daarna toch even gecheckt bij de boswachter of het inderdaad juist is dat we in een gebied waren waarover hij geen uitspraak kon doen. En dat klopte. Dus een nette mail gestuurd naar het secretariaat, waarvan ik een vriendelijke mail terug kreeg dat zij de landeigenaar (of eigenaren,. meervoud) zouden contacten.

En al snel, dat is fijn, belde de landeigenaar op. Ik was toen in gesprek, en op mijn voicemail wilde hij graag iets bediscussiëren.

Oei, het woord 'bediscussiëren' geeft niet een 'wij' gevoel. Het woord drukt iets uit als jij versus ik, in plaatsen van wij komen er vast wel uit. Er bekroop me al een gevoel dat het besluit al was genomen. Ik belde terug, en eigenlijk was er een mededeling. Geen dialoog, geen samen kijken hoe we dit goed zouden kunnen doen, we kregen helaas geen toestemming. 

Met alle respect werd de mededeling gedaan dat het landgoed liever met rust gelaten moest worden, vanwege dieren die gestoord zouden worden als er ook ge-geocached wordt, en dat er teveel mensen op het stuk bos komen. De toon voelde niet aan alsof het de bedoeling was om hier tegenin te gaan. Op het landgoed en langs onze route ligt een vaste camping en een natuurcamping, dus dat vond ik wat vreemde constatering dat er substantiële verstoring zou komen

Tja, hoe gaat dat. er wordt meestal een besluit genomen op gevoel, en daarna worden er argumenten bij gesleept om dat besluit te ondersteunen. Zo doen we dit allemaal, we besluiten  geheel onbewust, en achteraf construeren we een eigen werkelijkheid die het besluit ondersteunt. En als die werkelijk nog te benaderen is via een dialoog, dan kun je met elkaar de werkelijkheid 'omzetten' naar een ander beeld, maar wanneer je bij voorbaat al spreekt van een discussie, dan is dat eigenlijk al niet meer de bedoeling, laat staan mogelijk. In een discussie geven we vaak onze eigen mening om deze veilig te stellen en niet meer werkelijk naar elkaar te luisteren. Daar doen we allemaal regelmatig aan mee, ik ook merk ik .

Later werd dat nog eens bevestigd met een e-mail: waarin letterlijk stond dat geocachers de neiging hebben buiten de paden te treden, en op prive terrein te gaan lopen, simpelweg omdat een gps-ontvanger je er heen stuurt, ook al staat er een bord verboden toegang. Dit verbaasde me op twee manieren. Enerzijds ligt er in de buurt bij het land goed geheel geen geocache (dus waar komt die vermeende ervaring toch vandaan, ik vermoed toch specifiek gewone wandelaars?) En anderzijds, geocachers hebben toch die code zich uitdrukkelijk te houden aan de regelementen, het bos intact houden, sterker, zelfs vuilnis weggegooid door anderen mee te nemen onderweg. Elke geocache begint weer met de beroemde teksten in de trant van: let op welke regels hier gelden, betreed het gebied al gast.

En natuurlijk weet ik ook, dat onder alle mensen er uitzonderingen zijn, ook onder geocachers, die per ongeluk of uit onwetendheid hierin een fout kunnen maken. Toch denk ik dat de gemiddelde geocacher beter omgaat met de natuur dan een gemiddelde wandelaar, althans dat hoop ik maar.

En er komen geen hordes met mensen. Als ik mijn eigen geplaatste geocaches bekijk, heb ik gemiddeld 1x per week een bezoek.

De afwijzing is op zijn zachts gezegd voor ons een bittere pil. We hadden echt een dijk van een geocache: een prachtig gebied dat met veel zorg wordt onderhouden (en dat zie je als je rondloopt), vele dagen puzzels bedenken en plannen maken kunnen naar de prullenbak. We moeten nu een nieuwe route uit gaan zetten (en dat gaan we natuurlijk alsnog wel doen).

Ben ik het niet eens met de landgoedeigenaar? Ja en nee. Ik vind dat ten alle tijde de landgoedeigenaren het laatste woord hebben. zij kunnen het best bepalen wat goed is voor het landschap, en de openstelling limiteren. Dus ik heb respect voor het besluit. Achter het gevoel kan veel meer kennis en vooral ervaring steken dan wat rationeel beargumenteerd wordt. En daar heb ik begrip voor. 

Waar ik het niet mee eens ben is dat het toelaten van een geocache teveel verstoring veroorzaakt, omdat het type mensen niet ok is en lomp de paden verlaten. En wat ik jammer vind is dat ik geen deur heb kunnen vinden voor een echt dialoog  Onze ontmoeting begon eigenlijk verkeerd en het had ook geen goed einde. En dat voelt niet ok.

Toch moet ik ook nog wat zeggen over de landgoed eigenaar. Hij had indirect  via het secretariaat kunnen reageren, dat deed hij niet, hij belde persoonlijk op. En dat deed hij uit sportiviteit.  Respect! en misschien wist hij zijn besluit zelfs al toen ik hem ontmoette in het veld, bij de pony´s, maar wilde hij beleefd blijven en geen delicate situatie scheppen , omdat hij gasten bij zich had. Respect. En de landgoed eigenaar gaf ook nog een keer expliciet aan dat ikzelf als bewoner van de omgeving natuurlijk altijd welkom blijf als wandelaar op het landgoed. 

Horen en gehoord voelen. Misschien zat hier een generatiekloof, wellicht een cultuurkloof, wellicht gewoon een ander belang. Ook ik kon niet goed horen wat in de wat afstandelijke woorden besloten lag. Misschien ben ik het die de teleurstelling in een eigen werkelijkheid zet.

Misschien acteer ik, of acteerden wij (de landgoed eigenaar en ik), wel volgens het model van de dramadriehoek. De dramadriehoek vertelt iets over communicatie en gedrag tussen personen en vertelt iets over de rollen die ik onbewust aanneem. De dramadriehoek wordt vaak gebruikt bij coaching en therapie. Het wordt toegepast in de methodiek die Transactionele Analyse heet. In de drama driehoek is iemand die een dubieuze rol neemt: van aanklager neemt, of slachtoffer, of redder. 

Het nemen van een rol verloopt vaak onbewust. De redder gaat helpen, omdat hij/zij denkt dat de ander het zelf niet kan, De aanklager legt de ander de verantwoordelijkheid op van de eigen pijn. De slachtoffer denkt dat de ander de schuld is van wat hem overkomt. Omdat de communicatie dan eigenlijk vanzelfsprekend niet goed loopt kom ik in een duivels dialoog, waarbij ik uiteindelijk de ander niet bereikt, en zeker ook mijn doelstellingen niet.

Als je één van de rollen van de dramadriehoek aanneemt zet je onbewust een statement neer : ik ben ok en de ander is niet ok, of, de ander is ok en ik ben niet ok, of misschien wel: we zijn beide niet ok. In ieder geval zou de alternatieve gezonde benadering zijn: we zijn beide ok. 

Mmm, ben ik in deze blog de aanklager? Of voelde ik me in het gesprek met de landgoedeigenaar het slachtoffer? Of loopt ik nu te redderen en de hand boven het hoofd te houden?

Uiteindelijk kan ik er een mooie analyse op los laten. Maar het gaat er vooral om, wat leer ik ervan: hoe maak ik van de drama driehoek weer een winnaarsdriehoek. Waar het hele mentale spel om draait is dat je onbewust geprogrammeerd bent om het voelen van pijn te voorkomen. Dit is een overlevingsmechanisme die in onze genen zit ingebouwd. Het voelen van pijn is een natuurlijk signaal dat er iets niet ok is, dat geldt zowel voor fysieke als mentale pijn. 

In dit geval is de pijn mijn teleurstelling. Ik verhul dit voor mezelf, ik poets het weg door : Ik roep iets als 'het is de schuld van'. Ik zeg het duivelse zinnetje: 'Het zou toch zo moeten zijn dat...'. Ik merkt dat ik zelfs een beetje in de redder modes kom door het schrijven van deze blog.  

De winnaarsdriehoek is: je kwetsbaar opstellen en je verantwoordelijkheid voor je gedrag en communicatie nemen. Daar is best lef voor nodig.

In mijn geval kan dat zijn als: er zijn andere belangen, en natuurlijk kan het voorkomen dat ik geen toestemming krijgt. Dat is balen, erg teleurstellend, maar misschien had ik me beter kunnen voorbereiden. Of beter proberen echt in contact te komen met de landgoed beheerder. Of misschien moest ik helemaal niets, en had de landeigenaar gewoon geen trek in toestemming geven, was er gewoon geen ruimte om het ons te gunnen.

Ok, nu genoeg gelazer. ik kan ook overdrijven.  Het model van de dramadriehoek en mijn handelen: daar moet ik ook geen drama van maken. Het is ook maar een hulpmiddel om te reflecteren. Maar ja, het leuke van een blog schrijven is dat je even stevig en ´zwart wit´ de diepte in kan duiken. 

"De kracht van het niet vinden is gelijk aan de kracht van het niet voor elkaar krijgen",   begrijp ik nu eindelijk. Ik blijf nog steeds leren, elke dag. 

Ik neem de teleurstelling mee, en ook mijn leerervaring. En ik ga weer genieten van de wandelingen, door het landgoed. Helaas zonder geocache.  De foto's die ik op de bewuste dag heb gemaakt, spreken boekdelen. Het is er fantastisch. 

En we gaan op zoek naar een andere mooie plek voor de geocache... En als deze geocache uitkomt, dan laat ik dit natuurlijk weten. 

Ik zit nog met één dilemma, moet ik u, als lezer, nu ook eens uitnodigen om op het landgoed te gaan wandelen, tja...?

Geocachen, voer voor psychologen

Johan